Je hebt een platenspeler gekocht (of de oude afgestoft) maar weet niet wat je moet instellen om er het beste uit te halen? Een platenspeler afstellen is cruciaal. De basisbeginselen van het afspelen van vinyl vind je in onze guide over platenspelers – hier lees je waar je op moet letten om je platenspeler juist af te stellen.
Inhoud
- De platenspeler aarden
- Toonarm en pick-up correct afstellen
- Afstellen van de toonarm – zo werkt het
- Afstellen van de pick-up
- Anti-skating instellen
- Instellen van de snelheid van de draaitafel
- Perfect genieten van vinyl muziek met de Kombo van Teufel
- Conclusie: een platenspeler afstellen
Bij de aanschaf van een nieuwe of gebruikte platenspeler is het belangrijk om te letten op kwaliteit. Een ander belangrijk aspect is de correcte afstelling van het toestel – denk aan: de aarding, de correcte afstelling van de pick-up en de toonarm, de afstelling van de volgkracht en de anti-skating.
De platenspeler aarden
Wanneer je de platenspeler aansluit, gebruik je gewoonlijk de phono-ingang op de (voor)versterker. Bovendien moet je de platenspeler aarden. Hiervoor dient de aardingskabel die zich gewoonlijk op de pick-up bevindt. Het heeft een U-vormig uiteinde dat je verbindt met de GND schroef op de versterker – draai de schroef een beetje los, schuif het uiteinde van de aardingskabel eronder en draai de schroef weer vast. Doel van dit alles: de aarding (de kabelverbinding met metaal) voorkomt dat de platenspeler gaat brommen.
Als je geen brommende toon waarneemt zonder aarding, kun je het ook zonder doen. Heeft je platenspeler geen aardingskabel dan kun je er één kopen met twee U-uiteinden en zo eventueel een hinderlijke brommen voorkomen. Belangrijk: beide uiteinden moeten in contact zijn met metaal (b.v. schroeven).
Toonarm en pick-up correct afstellen
De toonarm met het element aan het uiteinde is zeker het gevoeligste onderdeel van de platenspeler. Door beide correct af te stellen geniet je niet alleen van de allerbeste sound maar voorkom je ook dat het vinyl wordt beschadigd. Er zijn drie belangrijke aanpassingsmogelijkheden: tegengewicht, steungewicht en anti-skating.
Afstellen van de toonarm – zo werkt het
- Anti-skating op 0Zet eerst de anti-skating op 0.
- Uitlijning toonarm controlerenMaak de toonarm los uit zijn houder en controleer of hij horizontaal staat. Je kunt ook een geodriehoek of waterpas gebruiken.
- Toonarm uitbalancerenAls de toonarm niet waterpas staat, stel dan het contragewicht bij. Stel het af tot de toonarm in balans is. Zet dan de schaal van het contragewicht op 0.
- Toonarmhoogte instellenEventueel moet je de hoogte van de toonarm veranderen. Veel modellen hebben hiervoor een bedieningsknop, een draaiknop of een schroef. Als je twijfelt, raadpleeg de gebruiksaanwijzing.
Afstellen van de pick-up
De eerste belangrijke factor voor de pick-up is het contactgewicht – het gewicht waarmee de toonarm op de plaat wordt neergelaten. Dit varieert van pick-up tot pick-up; de exacte waarde kun je meestal vinden in de gebruiksaanwijzing. Je kan het meestal ook opzoeken via de specifieke naam van je platenspeler.
Wanneer je de toonarm hebt uitgebalanceerd, kun je het contragewicht instellen van 0 tot de specifieke waarde. Sommige platenspelers hebben een eigen scala voor het contragewicht om het in te stellen.
Vervolgens is de juiste hoek (azimut) van de pick-up of naald belangrijk. Controleer eerst of de naald precies loodrecht op de platenspeler staat. Als de naald naar links of rechts kantelt, is de stereogeluidsweergave niet in balans. Om de pick-up af te stellen, heb je een afstelsjabloon nodig waarop je de toonarm plaatst. Gebruik de lijnen en stippen om de pick-up (en dus de zogenaamde krukashoek) correct uit te lijnen. Normaal gezien is deze instelling al gemaakt maar vooral op oudere toestellen kan het nodig zijn om het aan te passen.
Anti-skating instellen
Wanneer de plaat op de draaitafel draait, trekt de toonarm onvermijdelijk naar binnen (slippen). Om deze kracht tegen te gaan, is er een anti-skating instelling. De hoogte van het contragewicht (de volgkracht) geldt hier als richtwaarde. Aanbevolen wordt de anti-skating op dezelfde waarde in te stellen, maar in geen geval hoger dan het contragewicht. De minimumwaarde voor de anti-skating is ongeveer driekwart van de contactkracht.
Tenslotte moet de toonarm horizontaal boven de draaitafel zweven en zonder uitlijning ronddraaien, terwijl de naald van de pick-up precies verticaal en met de juiste diepte in de groef van de plaat zakt.
Instellen van de snelheid van de draaitafel
Vinylplaten worden over het algemeen met twee snelheden afgespeeld: 33 1/3 en 45 toeren per minuut, de eerste gereserveerd voor lp’s, de tweede voor singles (7 en 12 inch). Zeldzaam en nauwelijks meer gebruikt zijn 78 toeren. Bij de meeste platenspelers gebeurt de wissel eenvoudig door een knop in te drukken of een schakelaar om te zetten. Apparaten met directe aandrijving maken een traploze snelheidsregeling mogelijk, terwijl je draaitafels met riemaandrijving niet handmatig kunt afstellen. Dit maakt de directe aandrijving aantrekkelijk voor dj’s.
Perfect genieten van vinyl muziek met de Kombo van Teufel
▶ ULTIMA 40 KOMBO VINYL 250: de high end DT 250 USB-platenspeler van Dual in een complete stereoset met de populaire ULTIMA 40 vloerstaande speakers en de 200 watt KB 62 cd-receiver van Teufel. De high end toonarm is al uitgebalanceerd en uitgerust met hoogwaardig magnetische element AT 3600L van Audio-Technica.
▶ TEUFEL SLIPMAT: praktische slipmat van polyestervilt die de statische lading tussen de draaitafel en de plaat vermindert. Past op alle gangbare platenspelers.
Platenspelers bij Teufel
Conclusie: een platenspeler afstellen
- Om brommen te voorkomen, moet je de platenspeler aarden met behulp van de aardingskabel.
- Je stelt het contragewicht, het steungewicht en het anti-skating zo af dat de pick-up precies horizontaal of loodrecht op de plaat zijn uitgelijnd en het geluid zo vervormingsvrij mogelijk is.
- Je kunt de snelheid van de draaitafel alleen eenvoudig aanpassen op toestellen met directe aandrijving.
